Akustyka pomieszczeń biurowych. Jak zapewnić komfort pracy?

Odpowiednia akustyka pomieszczenia ma ogromny wpływ na komfort i samopoczucie osób w nim przebywających. Bezustanny hałas, który nas otacza, powoduje, że jesteśmy zmęczeni, nie możemy się skupić a nasza wydajność jest bardzo niska. W przestrzeniach biurowych codziennie mamy do czynienia z dobiegającymi z różnych stron dźwiękami - są to rozmowy telefoniczne lub te pomiędzy pracownikami, szumy niszczarek i drukarek oraz rozgłos dochodzący z innych pomieszczeń, dlatego projektując biuro musimy szczególną uwagę zwrócić na zachowanie odpowiedniej normy akustycznej.

Dobra akustyka pomieszczeń biurowych to gwarancja komfortu i zwiększenia wydajności pracowników. Jest ona tak samo ważna jak oświetlenie czy temperatura. Ma wpływ na nasze samopoczucie oraz kreatywność. Odpowiednie wygłuszanie pomieszczeń biurowych zapewnia komfortowe warunki pracy i poprawia relacje między pracownikami. Taki stan możemy osiągnąć dzięki zastosowaniu odpowiednich materiałów wykończeniowych i mebli np. budek czy ścianek akustycznych.

3 rzeczy, o których musisz pamiętać projektując biuro

Już w 1996 roku naukowcy wskazali powiązanie między wzrostem hałasu a obniżeniem jakości pracy wykonywanej w biurze. Tang S.K. i Chan J.W.C przyznali, że problem ten nasila się w biurach wyposażonych w urządzenia takie jak komputery, drukarki, faksy, telefony czy klimatyzatory - w szczególności w przestrzeniach typu open space. Dlatego projektując biuro szczególnie należy zwrócić uwagę na przestrzeń, którą aranżujemy tak, aby była ona zgodna z normami akustycznymi i jak najbardziej komfortowa dla ludzi w niej przebywającymi.

W przestrzeni zamkniętej pogłos i echo niesie się dużo intensywniej. W środowisku pracy możemy go jednak uniknąć stosując innowacyjne rozwiązania akustyczne m.in. przegrody stanowisk pracy, ruchome ściany, panele ścienne i sufitowe oraz meble. Co ważne, są one nie tylko praktyczne, ale mają także duże walory dekoracyjne, ponieważ mogą świetnie ożywić i urozmaicić naszą przestrzeń.

1. Dobra akustyka pomieszczeń to lepsze wyniki pracy

Z badań wynika, że w biurach, w których dźwięk występuje na poziomie 55-60 dB pracownicy czują się zniechęceni do pracy i dużo ciężej jest się im skupić. Dla porównania szum liści to 10 dB, ciężarówka 90 dB, a odrzutowiec 120 dB. Natomiast odpowiednia akustyka pomieszczeń zapewnia nie tylko komfortowe warunki do pracy, ale także poprawia relacje między pracownikami. Zapobiega przenoszeniu się odgłosów rozmów po całym biurze, więc pracownicy nie przeszkadzają sobie wzajemnie. W silnie wytłumionej przestrzeni pozbywamy się tzw. efektu echa, który zwiększa uczucie zmęczenia i potęguje irytację wśród pracowników. W pomieszczeniach z dobrą akustyką nie muszą oni podnosić głosu, rozumieją swoją mowę oraz mają zapewnioną pewną odrobinę prywatności.

Jednak nie tylko urządzając biuro, ale także wszelkiego rodzaju pokoje muzyczne czy gamingowe musimy zwrócić uwagę na akustykę. W pokoju odsłuchowym wygłuszając ściany powinniśmy zachować umiar - dźwięki powinny się odpowiednio rozchodzić, jednak nie powinny być przesadnie stłumione. Skutecznym sposobem wygłuszenia są profesjonalne panele akustyczne. Ich rola nie ogranicza się jedynie do tłumienia dźwięków wychodzących z naszego pomieszczenia i nie docierania do mieszkań sąsiednich, ale również do ich prawidłowego rozprowadzania i wzmacniania. Ewentualnie możemy zamontować matę wchłaniającą dźwięki oraz sufit podwieszany, który jest idealnym sposobem na stłumienie dźwięków z przewodów wentylacyjnych. Na podłodze doskonale sprawdzi się gruby dywan. Nie należy zapominać o drzwiach - zamontowane w futrynie gumowe uszczelki pomogą zatrzymać wysokie fale dźwiękowe w środku pomieszczenia. Tapicerowanie drzwi oraz elementów wyposażenia również jest skuteczną metodą wygłuszenia pokojów odsłuchowych.

Akustyczne meble Soundroom 

2. Akustyka w biurze - wybieraj produkty pochłaniające dźwięk

Aby polepszyć akustykę w pomieszczeniach, należy stosować produkty posiadające odpowiednią chłonność akustyczną. Meble, ścianki i panele akustyczne klasyfikuje się w oparciu o wartość wskaźnika pochłaniania dźwięku wg normy EN ISO 11654. Istnieje 5 klas oznaczonych od A do E, gdzie A oznacza najwyższe właściwości dźwiękochłonne, a klasa E najniższe.

Panele akustyczne to specjalne ustroje akustyczne, których zadaniem jest tłumienie dźwięku przy jednoczesnym prawidłowym go rozprowadzaniu. Świetnie sprawdzą się na ścianach kina domowego, sali konferencyjnej czy open space. Panele dzielimy na te pochłaniające falę dźwiękową - absorbery oraz panele rozpraszające - dyfuzory akustyczne. Dodatkowo występują panele dźwiękochłonne hybrydowe – zarówno rozpraszają, jak i pochłaniają dźwięk. Warto zwrócić uwagę na pułapki basowe, które działają na najniższe częstotliwości tzw. basy.

Jeśli jesteśmy przyzwyczajeni do głośnych dźwięków i tak też słuchamy muzyki to najlepiej użyć dyfuzorów, natomiast w biurach chcąc zniwelować pogłos lub echo powinniśmy zastosować absorbery. Panele występują w szerokiej gamie wzorów, kolorów i rozmiarów. Ich walory estetyczne są niepodważalne. Najczęściej posiadają konstrukcję z płyty meblowej, natomiast ich tył wykończony jest płytą HDF. Obite są wełną mineralną lub dźwiękochłonną tkaniną dekoracyjną. Dostępne są na rynku również absorbery wykonane z pianki poliuretanowej lub żywicy melaminowej. Ściana pokryta panelami doskonale sprawdzi się zarówno we wnętrzu domowym, w studiach nagraniowych jak i w biurze. Profesjonalne panele ścienne oraz sufitowe powinny być zamontowane w każdym pomieszczeniu wymagającym odpowiedniej akustyki.

Warto pamiętać, że na akustykę we wnętrzach negatywnie wpływają materiały odbijające dźwięk takie jak beton, kamień czy szkło - szalenie popularne w nowoczesnych biurach, a w szczególności w przestrzeniach typu open space. W tego typu przestrzeniach warto oprócz paneli zastosować również odpowiednie materiały na podłogę (np. wykładzinę dywanową) oraz meble o zwiększonej dźwiękochłonności. Uzupełnieniem aranżacji mogą być ekrany dźwiękochłonno-izolacyjne.

Najwyższe właściwości pochłaniania dźwięku wykazują:

• tkaniny materiałowe,
• pianki
• filc.

Nieco mniejsze, ale równie skuteczne jest drewno - należy jednak pamiętać, że powinno mieć zachowany układ naturalnej, porowatej struktury (gładkie płyty oraz płyty lakierowane mają zdecydowanie niższe współczynniki pochłaniania dźwięku). Z badań wynika, że najwyższy współczynnik pochłaniania dźwięku wykazuje sosna i sapel z uwagi na wysoką gęstość, włóknistość i odporność przepływu. Natomiast najniższy współczynnik pochłaniania dźwięku na korzyść wysokiej izolacji akustycznej ma topola.

Naścienna budka telefoniczna Booth 

3. Meble akustyczne mogą być ładne i designerskie

Meble akustyczne są dostępne w różnych kolorach, kształtach i rozmiarach, co daje ogromne możliwości aranżacyjne. Nie tylko pochłaniają one dźwięk, ale również bardzo często cieszą oko swoim ponadczasowym designem i stanowią istotny element dekoracyjny. Istnieje szeroki wybór produktów pochłaniających dźwięk, oprócz w/w paneli mamy także ekrany akustyczne, mobilne ścianki, budki akustyczne, wolnostojące parawany czy naścienne budki telefoniczne.

Nowoczesne wnętrze nie sprzyja komfortowi akustycznemu. Szkło, beton, twarde posadzki to materiały odbijające dźwięk. W takich przestrzeniach uzyskanie optymalnych czasów pogłosu staje się ogromnym wyzwaniem. Jest to szczególnie trudne w biurach typu open space, gdzie często brakuje przegród, które mogłaby wyciszyć źródło dźwięku. W takich wnętrzach idealnie sprawdzą się mobilne ścianki czy panele biurkowe, które dzięki swojej tapicerowanej obudowie poprawią tłumienie dźwięku zarówno w boksie jak i w całym pomieszczeniu.

Odpowiednia organizacja przestrzeni biurowej poprzez zapewnienie pracownikom miejsca zarówno do pracy biurowej jak i do rozmów telefonicznych czy spotkań podnosi komfort pracy zarówno w dużych biurach typu open space, jak i w zespołach kilkuosobowych. Dzisiejsze biura coraz częściej są tworzone w proporcji 50/50 przestrzeni typowo biurowej i tzw. stref wsparcia. W takim biurze można dziś pracować inaczej - w grupach, w ciszy, solo - lub odpocząć od nadmiaru bodźców, by w ten sposób stać się bardziej kreatywnym. Komfort ciszy i prywatności oferują boksy i budki akustyczne, które z jednej strony odizolowują od hałasu i pozwalają na pracę w skupienia, z drugiej pozwalają przenieść głośne dyskusje czy połączenia telefoniczne do boksu, aby nie zaburzać koncentracji reszty osób pracujących w biurze.

Budki telefoniczne występują w różnych kształtach i rozmiarach. Najbardziej popularne są budki akustyczne jednoosobowe i dwuosobowe. W naszej ofercie można również znaleźć budki akustyczne pozwalające stworzyć mobilne salki konferencyjne, w których zmieści się jednocześnie nawet 6 osób. 

4. Odbicia dźwięku a akustyka biura

W każdym pomieszczeniu do słuchacza dochodzą dźwięki bezpośrednie oraz te odbite od różnych powierzchni ograniczających (ścian, sufitów). Fale dźwiękowe odbite przemierzają dłuższą drogę przez co są coraz słabsze i docierają do słuchacza z opóźnieniem. Odbijanie dźwięku może przybierać formę echa lub pogłosy, dlatego w obiektach zamkniętych jego brzmienie jest dużo intensywniejsze, ponieważ jest połączeniem fal z różnych źródeł.

Poziom dźwięku mierzony w pomieszczeniu w pewnej odległości od źródła może być nawet o kilkanaście decybeli wyższy od poziomu wytworzonego przez to samo źródło w przestrzeni otwartej. Dlatego najlepiej w takich przestrzeniach zastosować materiały dźwiękochłonne oraz meble akustyczne. Główną uciążliwością dla pracowników są dźwięki rozmów, komputera czy telefonu, dlatego ścianki akustyczne, boksy czy panele to gwarancja większego komfortu oraz spokoju w pracy.

Warto pamiętać, że oprócz mebli również takie elementy aranżacyjne jak zasłony, wykładziny czy grube dywany mają istotny wpływ na zmniejszenie czasu pogłosu.

Akustyka pomieszczeń: norma akustyczna w Polsce

Od stycznia 2018 roku w Polsce obowiązuje norma akustyczna PN-B-02151-4:2015-06, która określa dopuszczalny poziom natężenia niepożądanych dźwięków w biurze. Akustyka pomieszczeń do tego momentu była tematem nieco pomijanym, a jej wpływ na komfort przebywania we wnętrzu marginalizowany. Norma ta ustala wymagania operując parametrami takimi jak: czas pogłosu, chłonność akustyczna czy wskaźnik transmisji mowy. Odpowiednią akustykę pomieszczeń można uzyskać poprzez użycie przeznaczonych do tego materiałów wykończeniowych oraz mebli np. wykorzystując budki lub poprzez zamontowanie na ścianach paneli akustycznych. Praca w dobrze wytłumionym pomieszczeniu sprzyja koncentracji i zwiększa wydajność pracowników.

Normy z zakresu akustyki

PN-B-02151-02:1987 - oznacza dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w różnych pomieszczeniach:

• 35 dB - do pracy umysłowej wymagającej silnej koncentracji,
• 40 dB - administracyjnych bez wewnętrznych źródeł hałasu,
• 45 dB - administracyjnych z wewnętrznymi źródłami hałasu.

Budki akustyczne Hana 

PN-N-01307:1994 - oznacza dopuszczalny równoważny poziom dźwięku w czasie, gdy pracownik przebywa na swoim stanowisku pracy:

• 55 bB - w obiektach administracyjnych, biurowych i do prac koncepcyjnych,
• 65 bB - w sekretariatach i biurach obsługi klienta,
• 75 dB - w miejscach ze źródłami hałasu.

PN-EN ISO 9241-6:2002 - dotyczy wymagań ergonomicznych dla stanowisk pracy z komputerami. Poziom dźwięku w miejscach, gdzie pracownicy wykonują trudne i złożone zadania nie powinien przekraczać 35-55 dB.

Zrozumiałość mowy

PN-B-02151-4:2015-06 - określa wymagania co do warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w budynkach mieszkalnych i pomieszczeniach użyteczności publicznej tzn. oznacza dokładność z jaką przeciętny słuchacz może zrozumieć słowa i zwroty wypowiadane przez mówcę w pomieszczeniu.

Wymagania wyrażone są za pomocą:

• czasu pogłosu (T) oraz wskaźnika transmisji mowy (STI) - w przypadku pomieszczeń, których główna funkcja polega na komunikacji werbalnej,
• czasu pogłosu (T) lub chłonności akustycznej (A) w przypadku pozostałych pomieszczeń.

Biorąc pod uwagę wszystkie te zależności i zasady dotyczące poprawnej akustyki wnętrz należy pamiętać o jednym - nie chodzi o to, aby stworzyć całkowicie bezdźwięczne przestrzenie biurowe, lecz o zrównoważenie poziomu hałasu i wyznaczenie odpowiednich stref. Zadania kreatywne i burze mózgów lepiej przeprowadza się w przestrzeniach, gdzie panuje szum, ale już czynności, które wymagają skupienia powinny być prowadzone w zupełnie innym miejscu. Każda przestrzeń rządzi się nieco innymi prawami i nie ma uniwersalnego przepisu na aranżację cichego wnętrza biurowego, jednak wyżej wymienione wskazówki niewątpliwie pomogą stłumić hałas, zredukować pogłos i zapewnić właściwe środowisko akustyczne, co z kolei pozytywnie wpłynie na samopoczucie i wydajność pracowników.